Alberto d’Orlando
February, 2019
Φτάνει με τις άχρηστες αγγλικές λέξεις σκορπισμένες εδώ και εκεί στην ομιλουμένη και γραπτή μας γλώσσα. Φτάνει στο να επιδεικνύουμε τα αγγλικά χρησιμοποιώντας δύο/τρεις λέξεις προσποιούμενοι πως τα ξέρουμε. Οι Ιταλοί μπορούν να αποφεύγουν τους αγγλισμούς όπως “location” για να δείξουν το μέρος όπου βρίσκεται ένα κτίριο ή μια έκθεση, “step” για να δείξουν τα βήματα μιας διαδικασίας, “mission” για αποστολή κτλ.
Ένα «τέλος» στα άχρηστα αγγλικά θέτει ο καθηγητής Claudio Marazzini, πρόεδρος της Ακαδημίας της “Crusca” που σήμερα είναι στη Φλωρεντία, στην έδρα του αρχαιότερου γλωσσικού ιδρύματος του κόσμου. Παρουσίασε μια έκθεση με τίτλο: Γιατί στην Ιταλία είμαστε τόσο εθισμένοι με τους «ξενισμούς».
Κατά τη γνώμη του, στην Ιταλία λείπει εκείνη η αίσθηση της συλλογικής ταυτότητας που κάνει ένα έθνος σταθερό στη συνείδηση των πολιτών του. Επίσης, από τους Ιταλούς λείπει μια καλή γνώση της ιστορίας τους και της δικής τους γλώσσας.
Σύμφωνά με τον Marazzini, μάλλον εκτός από το φαγητό, ο Ιταλός είναι συχνά ένα είδος «απάτριδου».Με αυτές τις βάσεις και αυτές τις ρίζες, οι νέοι είναι εύκολα έτοιμοι να απομακρυνθούν από την εθνική πραγματικότητα και να κόψουν τις γέφυρες πίσω τους.
Επιπλέον, η άρχουσα τάξη έχει κι άλλη αμαρτία που ευνοεί την «ξενοφιλία». Η αλλαγή των λέξεων κοστίζει λίγο ή τίποτα, αλλά μερικές φορές δίνει την εντύπωση ότι έχουν αλλάξει τα πράγματα.
Για τον πρόεδρο της Crusca όμως η μεγαλύτερη και πιο ύπουλη απειλή για τη γλώσσα μας είναι μια άλλη. Μάλλον παραδόξως, υπάρχει κίνδυνος να μείνει σαν είδος «ινδιάνικου εδάφους». Πραγματικά, υπάρχει κόσμος που μιλάει με υπερακριβή καθαρολογία, απορρίπτοντας περιφρονητικά οποιαδήποτε ξένη λέξη. Αυτή η συμπεριφορά του φαίνεται ακόμη πιο επικίνδυνη.
Το πρόβλημα, συνεχίζει πικρά ο Marazzini, είναι ότι η γλώσσα μας δεν αγαπιέται αληθινά από τους ομιλητές της. Μια έρευνα της Piaac (Programme for the International Assessment of Adult Competencies)δείχνει πως οι Ιταλοί βρίσκονται στην τελευταία θέση στα Ευρωπαϊκά διαγράμματα σχετικά με την ικανότητα να καταλαβαίνουν ένα γραπτό κείμενο.
Για να ξεπεραστεί η κρίση, πρέπει οι Ιταλοί να μάθουν να γράφουν, και ακόμα και αν μην χρησιμοποιούν αγγλικά λήμματα στις περιπτώσεις που δεν είναι καθόλου χρήσιμο.
Βασισμένο σε άρθρο της ιταλικής εφημερίδας “ll Giornale”